Tất cả các loại mụn trên mặt – Phân biệt, Nguyên nhân và Cách trị

Tất cả các loại mụn trên mặt đều có những đặc điểm và nguyên nhân hình thành khác nhau, việc nhận biết và phân biệt chúng là bước đầu tiên quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về từng loại mụn trong bài viết này, và đừng quên rằng Usolab luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình chăm sóc da.

Mụn là trên mặt gì? Vì sao mụn xuất hiện?

Mụn là một tình trạng da liễu phổ biến, xuất hiện khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn. Tất cả các loại mụn trên mặt có thể xuất hiện ở nhiều dạng khác nhau, từ mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn mủ đến mụn bọc, mụn nang.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự hình thành mụn, bao gồm:

• Tăng tiết bã nhờn: Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức sẽ sản xuất lượng dầu thừa, gây tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Tế bào chết: Tế bào da chết không được loại bỏ đúng cách sẽ tích tụ và làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
• Vi khuẩn P. acnes: Vi khuẩn này phát triển mạnh trong môi trường bã nhờn, gây viêm nhiễm và hình thành mụn.
• Thay đổi hormone: Sự thay đổi hormone trong tuổi dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn.
• Yếu tố di truyền: Nếu gia đình có tiền sử mụn, bạn cũng có nguy cơ cao bị mụn.
• Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp: Các sản phẩm chứa dầu hoặc hóa chất gây kích ứng có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây mụn.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt: Ăn nhiều đồ ăn cay nóng, dầu mỡ, thức khuya, căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng đến tình trạng mụn.

Tổng hợp tất cả các loại mụn trên mặt

Mụn trên mặt không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn phản ánh tình trạng sức khỏe làn da. Có nhiều loại mụn với nguyên nhân và đặc điểm khác nhau, từ mụn đầu đen, đầu trắng đến mụn viêm, mụn bọc. Hiểu rõ từng loại sẽ giúp bạn có cách chăm sóc và điều trị phù hợp.

Mụn đầu đen

Mụn đầu đen là loại mụn không viêm, hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn và tế bào chết. Phần đầu mụn tiếp xúc với không khí, bị oxy hóa và chuyển sang màu đen đặc trưng.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn nhỏ, li ti, đầu màu đen.
• Bề mặt da sần sùi, không mịn màng.
• Thường xuất hiện thành từng đám.

Vị trí mụn:

• Tập trung nhiều ở vùng chữ T (mũi, trán, cằm).
• Có thể xuất hiện ở má và các vùng da có nhiều tuyến bã nhờn.

Nguyên nhân:

• Tăng tiết bã nhờn quá mức.
• Tế bào chết tích tụ trong lỗ chân lông.
• Lỗ chân lông to.
• Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp.
• Vệ sinh da không đúng cách.

Mụn đầu trắng

Mụn đầu trắng là loại mụn không viêm, hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn và tế bào chết, nhưng phần đầu mụn được bao phủ bởi một lớp da mỏng, không bị oxy hóa.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn nhỏ, li ti, đầu màu trắng.
• Nằm ẩn dưới da, hơi nhô lên trên bề mặt.
• Da sần sùi, không mịn màng.

Vị trí mụn:

• Xuất hiện ở nhiều vị trí trên mặt, đặc biệt là trán, cằm và má.
• Có thể xuất hiện ở các vùng da khác trên cơ thể.

Nguyên nhân:

• Tăng tiết bã nhờn.
• Tế bào chết tích tụ.
• Lỗ chân lông bị bít kín.
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da quá dày hoặc không phù hợp.

Mụn ẩn

Mụn ẩn là một trong tất cả các loại mụn trên mặt mà làn da dễ gặp nhất. Loại mụn này nằm sâu dưới bề mặt da, không viêm, không sưng nhưng khiến da sần sùi, kém mịn màng. Nguyên nhân chủ yếu do bít tắc lỗ chân lông bởi dầu thừa, bụi bẩn và tế bào chết. Nếu không được xử lý đúng cách, mụn ẩn có thể phát triển thành mụn viêm, gây tổn thương da.

Dấu hiệu nhận biết:

• Da sần sùi, không mịn màng.
• Khi sờ vào có cảm giác cộm, lợn cợn dưới da.
• Khó nhìn thấy bằng mắt thường.

Vị trí mụn:

• Thường xuất hiện ở trán, cằm, má.
• Có thể xuất hiện ở các vùng da khác trên mặt.

Nguyên nhân:

• Tăng tiết bã nhờn.
• Tế bào chết tích tụ.
• Lỗ chân lông bị bít kín.
• Tác động từ môi trường (bụi bẩn, ô nhiễm).
• Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp.

Mụn cám

Mụn cám là loại mụn nhỏ li ti, thường xuất hiện nhiều ở vùng mũi, cằm và trán do lỗ chân lông bị tắc bởi dầu thừa và tế bào chết. Mặc dù không gây viêm nhưng mụn cám khiến da kém mịn màng và dễ tái phát nếu không được làm sạch đúng cách. Việc tẩy tế bào chết và kiểm soát bã nhờn là chìa khóa để ngăn ngừa và giảm mụn cám hiệu quả.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn nhỏ, li ti, không viêm, không đau.
• Thường xuất hiện ở vùng da có nhiều tuyến bã nhờn.
• Da sần sùi, không mịn màng.

Vị trí mụn:

• Tập trung nhiều ở mũi, cằm, trán.
• Có thể xuất hiện ở má và các vùng da khác trên mặt.

Nguyên nhân:

• Tăng tiết bã nhờn.
• Tế bào chết tích tụ.
• Lỗ chân lông to.
• Yếu tố di truyền.

Mụn bọc

Mụn bọc là dạng mụn viêm nặng, có kích thước lớn, sưng đỏ và chứa nhiều mủ bên trong. Loại mụn này thường gây đau nhức và có nguy cơ để lại sẹo nếu không được điều trị đúng cách. Nguyên nhân chủ yếu do vi khuẩn P.acnes, rối loạn nội tiết hoặc lỗ chân lông bít tắc lâu ngày.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn to, sưng đỏ, có mủ trắng hoặc vàng.
• Gây đau nhức, khó chịu.
• Có thể để lại sẹo sau khi lành.

Vị trí mụn:

• Xuất hiện ở nhiều vị trí trên mặt, đặc biệt là má, cằm, trán.
• Có thể xuất hiện ở lưng, ngực và các vùng da khác trên cơ thể.

Nguyên nhân:

• Vi khuẩn P. acnes phát triển mạnh, gây viêm nhiễm sâu.
• Tăng tiết bã nhờn.
• Rối loạn nội tiết tố.
• Căng thẳng, stress.

Mụn viêm đỏ

Mụn viêm đỏ là tình trạng mụn sưng, đỏ, không có nhân hoặc chỉ có nhân nhỏ bên trong, gây đau và khó chịu. Loại mụn này thường xuất hiện do vi khuẩn, dầu thừa và bụi bẩn tích tụ trong lỗ chân lông. Nếu không được chăm sóc cẩn thận, mụn viêm đỏ có thể tiến triển thành mụn bọc hoặc mụn mủ.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn đỏ, sưng, đau.
• Có thể có mủ trắng hoặc vàng.
• Da xung quanh mụn bị ửng đỏ.

Vị trí mụn:

• Xuất hiện ở nhiều vị trí trên mặt.
• Có thể xuất hiện ở các vùng da khác trên cơ thể.

Nguyên nhân:

• Vi khuẩn P. acnes gây viêm nhiễm.
• Tăng tiết bã nhờn.
• Tác động từ môi trường (bụi bẩn, ô nhiễm).
• Nặn mụn không đúng cách.

Mụn nhọt

Mụn nhọt là tình trạng nhiễm trùng nang lông, gây sưng đỏ, đau nhức và có mủ bên trong. Mụn nhọt có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào trên cơ thể và thường do vi khuẩn xâm nhập vào lỗ chân lông bị tổn thương. Khi mụn vỡ ra, cần vệ sinh kỹ để tránh lây lan và nhiễm trùng.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn to, sưng đỏ, có mủ.
• Gây đau nhức, khó chịu.
• Có thể gây sốt.

Vị trí mụn:

• Xuất hiện ở nhiều vị trí trên mặt và cơ thể.
• Thường xuất hiện ở vùng da có nhiều lông.

Nguyên nhân:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn tụ cầu vàng.
• Vệ sinh da không sạch sẽ.
• Hệ miễn dịch suy yếu.

Mụn đinh râu

Mụn đinh râu là dạng mụn nhọt nguy hiểm, thường xuất hiện ở vùng quanh miệng, cằm hoặc mũi. Nguyên nhân chủ yếu do vi khuẩn tụ cầu tấn công vào lỗ chân lông bị viêm nhiễm. Nếu không xử lý đúng cách, mụn đinh râu có thể gây biến chứng nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn to, sưng đỏ, có mủ.
• Gây đau nhức dữ dội.
• Có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Vị trí mụn:

• Quanh miệng và mũi.
• Tuyệt đối không được tự ý nặn mụn ở vị trí này.

Nguyên nhân:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn tụ cầu vàng.
• Vệ sinh da không sạch sẽ.
• Hệ miễn dịch suy yếu.

Mụn nang

Mụn nang là dạng mụn viêm nghiêm trọng nhất, hình thành do nhiễm trùng sâu dưới da, gây sưng to, đau nhức và chứa nhiều mủ. Loại mụn này có nguy cơ để lại sẹo rỗ cao nếu không được điều trị đúng cách. Việc thăm khám da liễu và sử dụng thuốc đặc trị là cần thiết để kiểm soát mụn nang.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn to, sưng đỏ, có nang mủ.
• Gây đau nhức, khó chịu.
• Có thể để lại sẹo lõm.

Vị trí mụn:

• Xuất hiện ở nhiều vị trí trên mặt và cơ thể.
• Thường xuất hiện ở vùng da có nhiều tuyến bã nhờn.

Nguyên nhân:

• Viêm nhiễm sâu do vi khuẩn P. acnes.
• Tăng tiết bã nhờn.
• Rối loạn nội tiết tố.

Mụn thịt

Mụn thịt là những nốt mụn nhỏ, cứng, không viêm, thường xuất hiện quanh mắt, cổ hoặc vùng ngực. Nguyên nhân do sự phát triển quá mức của collagen dưới da, khiến da sần sùi và mất thẩm mỹ. Mụn thịt không tự hết và cần can thiệp bằng các phương pháp như laser hoặc đốt điện để loại bỏ.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt mụn nhỏ, li ti, màu trắng hoặc vàng nhạt.
• Không viêm, không đau.
• Thường xuất hiện thành từng đám.

Vị trí mụn:

• Thường xuất hiện ở vùng quanh mắt, trán, má.
• Có thể xuất hiện ở các vùng da khác trên mặt.

Nguyên nhân:

• Do rối loạn tuyến bã nhờn.
• Yếu tố di truyền.
• Tăng sinh tế bào sừng.

Mụn cóc

Mụn cóc là những nốt sần nhỏ, thô ráp trên da do virus HPV gây ra, có thể xuất hiện ở tay, chân hoặc mặt. Mụn cóc có khả năng lây lan nếu không được xử lý đúng cách. Điều trị mụn cóc thường cần đến thuốc bôi đặc trị, laser hoặc tiểu phẫu để loại bỏ hoàn toàn.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nốt sần sùi, bề mặt thô ráp.
• Có thể có nhiều nốt nhỏ tập trung lại.
• Không gây đau, nhưng có thể gây ngứa.

Vị trí mụn:

• Xuất hiện ở nhiều vị trí trên mặt và cơ thể.
• Thường xuất hiện ở tay, chân, mặt.

Nguyên nhân:

• Nhiễm virus HPV.
• Lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp.
• Hệ miễn dịch suy yếu.

Cách phân biệt mụn viêm và mụn không viêm

Mụn viêm và mụn không viêm có những đặc điểm khác biệt rõ rệt về hình thức, cảm giác và cách điều trị. Dưới đây là cách phân biệt chi tiết:

Mụn không viêm

Khái niệm:

• Đây là loại mụn nhẹ, không gây sưng đỏ hay đau nhức.
• Hình thành do tắc nghẽn lỗ chân lông bởi bã nhờn và tế bào chết.

Dấu hiệu nhận biết:

• Mụn đầu đen: Nốt mụn nhỏ, đầu màu đen, hơi nhô lên trên bề mặt da.
• Mụn đầu trắng: Nốt mụn nhỏ, đầu màu trắng, nằm dưới da.
• Mụn ẩn: Da sần sùi, không mịn màng, khi sờ vào có cảm giác cộm.
• Mụn cám: là loại mụn nhỏ li ti, có màu trắng hoặc vàng nhạt, thường xuất hiện thành từng đám.

Cảm giác:

• Không gây đau nhức, chỉ gây cảm giác sần sùi.

Cách điều trị:

• Sử dụng sản phẩm tẩy tế bào chết hóa học (AHA, BHA).
• Sử dụng sản phẩm chứa retinol.
• Xông hơi, làm sạch sâu lỗ chân lông.

Mụn viêm

Khái niệm:

• Đây là loại mụn nặng hơn, gây sưng đỏ, đau nhức và có thể chứa mủ.
• Hình thành do vi khuẩn P. acnes xâm nhập vào lỗ chân lông bị tắc nghẽn, gây viêm nhiễm.

Dấu hiệu nhận biết:

• Mụn bọc: Nốt mụn to, sưng đỏ, có mủ trắng hoặc vàng, gây đau.
• Mụn viêm đỏ: Nốt mụn đỏ, sưng, đau, có thể có mủ.
• Mụn nhọt: Nốt mụn to, sưng đỏ, có mủ, gây đau.
• Mụn đinh râu: Nốt mụn to, sưng đỏ, có mủ, gây đau nhức dữ dội.
• Mụn nang: Nốt mụn to, sưng đỏ, có nang mủ, gây đau.

Cảm giác:

• Gây đau nhức, khó chịu, đặc biệt khi chạm vào.

Cách điều trị:

• Sử dụng sản phẩm chứa benzoyl peroxide hoặc salicylic acid.
• Sử dụng kháng sinh (theo chỉ định của bác sĩ).
• Tiêm corticosteroid (trong trường hợp mụn viêm nặng).
• Sử dụng các phương pháp chiếu ánh sáng để điều trị.

Cách chăm sóc da để ngăn ngừa mụn 

Mụn là vấn đề da liễu phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Để ngăn ngừa tất cả các loại mụn trên mặt, việc chăm sóc da đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là 4 cách chăm sóc da hiệu quả:

Làm sạch da đúng cách

• Rửa mặt 2 lần mỗi ngày với sữa rửa mặt dịu nhẹ, phù hợp với loại da.
• Tẩy trang kỹ lưỡng vào cuối ngày, ngay cả khi không trang điểm.
• Tẩy tế bào chết 1-2 lần mỗi tuần để loại bỏ tế bào chết và bã nhờn dư thừa.

Dưỡng ẩm phù hợp

• Sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa dầu, không gây bít tắc lỗ chân lông.
• Dưỡng ẩm thường xuyên, đặc biệt là sau khi rửa mặt hoặc tẩy tế bào chết.

Sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp

• Chọn các sản phẩm có nhãn “không gây mụn” (non-comedogenic).
• Tránh các sản phẩm chứa dầu khoáng, cồn hoặc hương liệu gây kích ứng.
• Sử dụng kem chống nắng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV.

Duy trì lối sống lành mạnh

• Uống đủ nước mỗi ngày.
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây và hạn chế đồ ăn cay nóng, dầu mỡ.
• Ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng.
• Hạn chế tối đa việc dùng tay sờ lên mặt.

Hy vọng sau bài viết này, bạn đã có thể nhận biết và phân biệt rõ ràng tất cả các loại mụn trên mặt để có phương pháp chăm sóc da phù hợp. Hãy luôn lắng nghe làn da của mình và tìm đến sự tư vấn của chuyên gia da liễu khi cần thiết. Usolab luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục làn da khỏe đẹp.

Tin liên quan:

• Top 4 sản phẩm skincare cho da dầu mụn nhạy cảm chuyên gia khuyên dùng
• [Giải đáp] Không nặn mụn có tự hết không? Cách xử lý mụn hiệu quả không cần nặn
• 16+ Phương pháp trị mụn thâm hiệu quả, an toàn cho da